Czyszczenie oczka wodnego

Oczko wodne może być wspaniałą ozdobą naszego ogrodu, jednakże praca nad nim nie kończy się w momencie zalania go wodą. Aby nieustannie zachwycało wyglądem, niezależnie od pory roku, a żyjące w nim rośliny i zwierzęta miały zapewnione odpowiednie warunki, należy o nie regularnie dbać. W jaki sposób pielęgnować oczko wodne by cieszyło oko przez cały rok? O jakich czynnościach nie wolno zapomnieć? Odpowiedź na te i inne pytania związane z dbaniem o oczko wodne znajdziesz w dalszej części artykułu.

Czyszczenie oczka wodnego — co się stanie, gdy o to nie zadbamy?

Brak odpowiedniej pielęgnacji oczka wodnego niesie ze sobą wiele konsekwencji. Jeśli nie poświęcimy czasu na regularne kontrolowanie warunków w oczku wodnym, zamiast pięknego elementu krajobrazu, będziemy mieli do czynienia z nieprzyjemnie pachnącym zbiornikiem wodnym, w którym rośliny i zwierzęta nie mają zapewnionych odpowiednich warunków do życia i rozwoju. 

Czyszczenie oczka wodnego, a pory roku

Prace wykonywane przy konserwacji oczka wodnego są ściśle związane z porami roku. Ważne, by nasze działania były dostosowane do panujących warunków atmosferycznych.

• Wiosenne porządki

 Okres od marca do maja to najlepszy moment na doprowadzenie naszego zbiornika do porządku po zimie. Pierwszym etapem jest usunięcie zanieczyszczeń i obumarłych roślin z wody i ze strefy przybrzeżnej. Następnie należy przyciąć suche lub zwiędłe fragmenty roślin na wysokość ok. 10 cm. Wiosna to też dobry moment na zasadzenie nowej roślinności. Nie należy jednak przesadzić z ilością, by nie wpłynęło to negatywnie na równowagę ekologiczną zbiornika. Przyjmuje się, że przynajmniej 1/3 powierzchni oczka powinna być wolna od roślin. W tym okresie należy także usunąć muł i glony, a najlepiej zabrać się za te czynności, gdy temperatura wody przekroczy 12 stopni Celsjusza, a ryby (o ile je hodujemy) rozpoczęły pozimową aktywność. Ważne, by dokładnie oczyścić dno z obumarłych części roślin, liści czy szlamu.

• Letnie porządki

W okresie letnim glony, za sprawą wysokich temperatur, rozmnażają się w bardzo szybkim tempie. Posiadacze ogrodowych oczek wodnych muszą uważać, by nie dopuścić do tzn. zakwitu wody, czyli pojawienia się na powierzchni wody ogromnej ilości glonów, mających negatywny wpływ na rośliny i zwierzęta żyjące w oczku. W czasie największego nasłonecznienia dobrym pomysłem jest zakrycie tafli wody przed nadmiernym działaniem promieni słonecznych. Można to zrobić poprzez zasadzenie w oczku grzybieni (lilie wodne), które dzięki swojemu kształtowi będą ochraniać oczko przed słońcem lub poprzez użycie specjalnej maty ochronnej. Ważne, by regularnie sprawdzać pH wody (optymalny odczyn pH powinien mieścić się w przedziale 6,8 - 8,2) i jej twardość karbonową (powinna wynosić od 8 do 15 dH), a także na bieżąco usuwać wszelkie zanieczyszczenia. 

• Jesienne porządki

Jesień to czas, w którym w otoczeniu oczka robi się coraz spokojniej. To dobry moment, by zacząć przygotowania przed zimą. Przede wszystkim trzeba ponownie usunąć wszelkie zanieczyszczenia z dna zbiornika, najlepiej posłużyć się do tego podbierakiem. By ułatwić sobie zadanie, warto użyć specjalnej siatki ochronnej, która zapobiegnie wpadaniu do oczka wodnego liści. Rośliny wodne i przybrzeżne należy ponownie przyciąć. W okolicach października trzeba usunąć z oczka wszelkie urządzenia techniczne, które są zanurzone nie głębiej niż 60 cm. Przed schowaniem należy się upewnić, że wszystkie prawidłowo działają, by na wiosnę nie spotkała nas niemiła niespodzianka. Jeśli nasze oczko jest wyposażone w pompę, trzeba pamiętać o tym, by nie przechowywać jej suchej. Najlepiej umieścić ją w wiadrze lub innym, podobnym zbiorniku, by zapobiec wysuszeniu i kruszeniu się uszczelek. Następnym elementem jesiennych porządków jest przeniesienie w inne miejsce wszystkich roślin i ryb, które nie przetrwają zimy na zewnątrz. Te ryby, które zostaną w oczku, zapadają w zimowy sen w czasie, gdy temperatura wody spadnie poniżej 12 stopni Celsjusza. Od tego momentu nie należy ich już dokarmiać. 

• Zimowe porządki

Tym, na co zimą trzeba zwrócić największą uwagę, jest zamarzanie wody w oczku. Nie można dopuścić do sytuacji, gdy całe oczko pokryje się taflą lodu, gdyż naraziłoby to żyjące w nim ryby na śmierć w wyniku uduszenia. Domowym sposobem na zapobiegnięcie całkowitemu zamarznięciu zbiornika jest umieszczenie na wodzie sporego kawałka drewna. Wystarczy co jakiś czas polewać drewno gorącą wodą, dzięki czemu wokół niego nie utworzy się lód. Jeśli jednak przegapimy moment, w którym nasz ogrodowy staw zamarzł, nie należy używać siły do rozbicia warstwy lodu. Byłoby to niebezpieczne dla żyjących tam ryb, gdyż powstałe w wyniku uderzeń ciśnienie mogłoby uszkodzić wrażliwe pęcherze pławne. Lepszym rozwiązaniem jest posłużenie się garnkiem z gorącą wodą. Położony na lodzie sprawi, że ten powoli zacznie się topić, tworząc przerębel. Zebrana na lodzie warstwa śniegu też powinna zostać usunięta, najlepiej za pomocą miotły, by umożliwić dostęp światła do zbiornika. 

Urządzenia pomocne w dbaniu o oczko wodne

• Podbierak — podstawowy, łatwy w użyciu przyrząd do usuwania zanieczyszczeń, takich jak liście, gałązki etc.
• Skimmer- działa na podobnej zasadzie co odkurzacz: zasysa zanieczyszczenia z powierzchni tafli wody. Może być zasilany własną pompą lub też podłączany do pompy pracującej w oczku wodnym.  
• Filtr — jego główną funkcją jest usuwanie takich zanieczyszczeń, jak liście, kurz, resztki pokarmu (jeśli w oczku hodowane są ryby). Sprawdzi się także w eliminacji niebezpiecznych związków chemicznych bądź toksyn. Niektóre filtry oferują także filtrację biologiczną, co skutkuje jeszcze dokładniejszym czyszczeniem oczka.
• Lampa UV- urządzenie, które umożliwi pozbycie się z wody glonów odpowiedzialnych za tworzenie się zielonkawej warstwy na oczku wodnym. Jego promieniowanie uszkadza komórki bakterii i glonów niszcząc ich DNA, przez co uniemożliwia im dalsze namnażanie. Lampy takie są bezpieczne dla roślin i ryb zamieszkujących zbiornik.

Rośliny do oczka wodnego oczyszczające wodę

Wybierając rośliny do oczka wodnego, kierujemy się przede wszystkim względami estetycznymi. Warto jednak spojrzeć na tę kwestię także od strony praktycznej. Niektóre rośliny mogą bowiem pomóc nam w dbaniu o jakość wody, dzięki swoim oczyszczającym właściwościom. Zaliczają się do nich przede wszystkim rośliny szybkorosnące, z których można wymienić chociażby:

• Hiacynt wodny
• Limnobium gąbczaste
• Moczarka kanadyjska
• Rdestnica
• Rogatek sztywny
• Salwinia pływająca
• Miskanty

Ryby czyszczące oczko wodne

Z doborem ryb do naszego oczka jest podobnie jak w przypadku decyzji o roślinach. Decyduje estetyka. Istnieją jednak takie gatunki ryb, które wspomogą nas w oczyszczaniu wody, a równocześnie będą stanowiły ozdobę. Należą do nich:

• Różanka siekierka
• Słonecznica owsianka
• Muławka

Czyszczenie oczka wodnego - podsumowanie

Utrzymanie oczka wodnego to całoroczny obowiązek. Odpowiednia pielęgnacja zbiornika pozwala na jego właściwy rozwój i zasiedlenie organizamami żywymi. To zajęcie dość czasochłonne, jednak można ułatwić sobie pracę odpowiednim sprzętem. Istnieje także możliwość wynajęcia specjalistycznej firmy, która w jeden dzień profesjonalnie oczyści oczko wodne w Twoim ogrodzie.