Napowietrzanie akwarium
Napowietrzanie akwarium - co trzeba o nim wiedzieć?
By nasze akwarium mogło prawidłowo funkcjonować i stwarzać odpowiednie warunki dla żyjących tam organizmów, należy zadbać o odpowiedni poziom natlenienia wody w zbiorniku.
Dostarczenie tlenu do wody jest elementem niezbędnym do zachowania równowagi biologicznej akwarium i prawidłowego metabolizmu ryb. Brak tlenu może być bardzo niekorzystny dla fauny i flory wodnej i prowadzić do uduszenia ryb oraz martwicy roślin (eutrofizacja). Pierwszym widocznym objawem braku tlenu jest wypływanie ryb na powierzchnię wody w celu jej zaczerpnięcia.
W jaki sposób prawidłowo napowietrzyć wodę w akwarium? Jakich urządzeń do tego celu używać?
Spis treści
Napowietrzanie wody w akwarium: równowaga O2/CO2
W idealnym cyklu wymiany gazowej pomiędzy roślinami i rybami w akwarium ryby pobierają tlen z wody, przekształcają go i wydzielają dwutlenek węgla (CO2). Następnie rośliny pod wpływem światła (w procesie fotosyntezy) pochłaniają powstały dwutlenek węgla i przekształcają go w czysty tlen (O2). W związku z tym teoretycznie, w ciągłym cyklu wymiany gazowej, tlen zostaje na nowo wykorzystany przez ryby oraz faunę drobnoustrojową odpowiedzialną za równowagę biologiczną środowiska wodnego. Jednakże, aby ta równowaga była naprawdę autonomiczna i funkcjonalna, trzeba zachować jej trzy najważniejsze czynniki: niewielka ilość ryb + duża pojemność wody + duża ilość roślin. Tak doskonała kombinacja jest trudno osiągalna w normalnych warunkach hodowlanych, często więc konieczne jest zainstalowanie dodatkowego systemu napowietrzania akwarium.
Napowietrzanie akwarium - mieszanie mas wody
W praktyce natlenianie może być wynikiem różnych procesów technicznych lub chemicznych. Najczęściej wykorzystywany jest proces wymiany gazowej odbywający się w czasie mieszania mas wody (łączenie się wody i powietrza).
Powietrze składa się w 21% z tlenu i w 79% z azotu (gaz neutralny). Tak więc natlenianie wody w czasie jej mieszania z powietrzem pozwala wzbogacić ją w tlen niezbędny do życia ryb oraz fauny bakteryjnej odpowiedzialnej za oczyszczanie biologiczne (zob. przekształcanie odpadków przez bakterie tlenowe).
Optymalna zawartość tlenu w wodzie akwarium wynosi około 8 mg/l przy temperaturze 25°C.
Zdolność absorpcji gazowej wody pozwalającej osiągnąć idealny poziom tlenu w akwarium jest zależna od 3 kryteriów: siły mieszania – jakości fizykochemicznej wody – temperatury. W przypadku ostatniego wskaźnika należy nadmienić, że rozpuszczalność tlenu wyraźnie maleje wraz ze wzrostem temperatury; wskaźnik stężenia rozpuszczonego tlenu jest więc mniejszy w 30° niż w 20 °C.
Akcesoria do napowietrzania Twojego zbiornika
Pompy napowietrzające Zolux Ekai StickAIR mają kompaktowy rozmiar, są ciche i energooszczędne.
Występują w 6 kolorach do wyboru.
Napowietrzanie akwarium: najczęściej wykorzystywane urządzenia i systemy
- Pompa powietrza (słup pęcherzyków powietrza)
Pompa powietrzna jest niewielkim urządzeniem posiadającym membrany, o nieskomplikowanej zasadzie działania i względnie cichej pracy, pozwalającym doprowadzić tlen do wody w akwarium (bulgotanie). W rzeczywistości to nie sam słup pęcherzyków powietrza zapewnia natlenienie, lecz drganie, do którego dochodzi na powierzchni wody (wymiana gazowa).
Rola napowietrzająca pompy powietrznej jest oparta na zdolności cząsteczek tlenu zawartych w powietrzu do rozpuszczania się w wodzie w czasie mieszania, pozwalając w ten sposób zwiększać ich stężenie, aż do całkowitego nasycenia.
Pompa powietrzna może spełniać różnorodne funkcje:
- Napowietrzać akwarium i dostarczać mu tlenu
- Tworzyć strumień wody w zbiorniku, biegnący od dołu do góry
- Zapobiegać tworzeniu i rozprzestrzenianiu się nalotu bakteryjnego na powierzchni (zapobiega eutrofizacji)
- Umożliwiać funkcjonowanie niektórych filtrów wewnętrznych lub systemów do usuwania piany w akwariach morskich
- Stworzyć delikatną i elegancką kolumnę pęcherzyków powietrza lub ożywić nią dekoracje w akwarium.
Pompa powietrza jest urządzeniem względnie ekonomicznym, ma niskie zużycie prądu (od 2 do 15 W). Moc pompy należy dobrać w zależności od pojemności akwarium, ilości ryb w zbiorniku, ilości odpływów lub przeznaczenia pompy.
Jej instalacja jest bardzo prosta, a dodatkowe akcesoria do napowietrzania proponowane przez Zolux (rurki odpowietrzające, różne formy dyfuzorów powietrza, zawory kurkowe, separatory, rampy wielokanałowe, zawory zwrotne. Itd.) pozwalają na projektowanie i tworzenie wszelkich możliwych kombinacji (zob. poniższy schemat).
Schemat instalacji i połączenia wielokanałowego
Porady ZOLUX
Nigdy nie należy umieszczać pompy powietrznej powyżej poziomu wody (może wystąpić ryzyko przelania wody w akwarium w razie braku prądu). W takim przypadku należy zainstalować zawór zwrotny na obwodzie pompy (zob. schemat poniżej).
- Kompresor
Kompresory są to bardzo duże pompy powietrzne wyposażone w membrany. Ze względu na dużą moc (60 do 100 W) i wydajność (4000 do 9000 l/h – lub więcej) są przeznaczone głównie do użytku profesjonalnego: bardzo duże akwaria, stawy rybne, zespoły akwariów do sprzedaży lub magazynowania, duże zbiorniki, baseny, stawy, itd.
- Mieszanie wody na powierzchni i system Venturiego
Natlenianie wody przez mieszanie na jej powierzchni może być także przeprowadzone przez umieszczenie rury odpływowej pompy lub filtra na powierzchni wody. Wzbudzony w ten sposób strumień wody umożliwia wymianę gazową dokonującą się w czasie mieszania cząsteczek wody i powietrza.
Innym systemem natleniania jest system Venturiego. Jest to niewielkie urządzenie do podłączenia na wyjściu filtra. Pobiera ono powietrze w podciśnieniu w części górnej (niezanurzonej) i wyrzuca je w postaci mikropęcherzyków do akwarium. Jest to prawdziwy reaktor ciśnieniowy, zapewniający bardzo skuteczny system napowietrzania, często instalowany fabrycznie w małych filtrach i pompach wewnętrznych.
- Natlenienie środowiska wodnego przez dostarczenie dwutlenku węgla i jego przemianę
Dostarczenie dwutlenku węgla (CO2) do akwarium słodkowodnego ma za zadanie nie tylko zapewnienie bujnego wzrostu i rozwoju roślinności wodnej, lecz także ułatwienie skutecznego przebiegu procesu natleniania wody, bez udziału powietrza lub dodatkowego mieszania mas wody.
W czasie procesu fotosyntezy (czas naświetlania), rośliny przyswajają bardzo dużo dwutlenku węgla obecnego w wodzie i zamieniają go w czysty tlen. Tlen ten rozpuszcza się natychmiast w wodzie, zapewniając w naturalny sposób nasycenie środowiska wodnego.
Jeśli chodzi o nano akwaria oraz inne małe zbiorniki o pojemności poniżej 100 l, na rynku jest dostępna cała gama dystrybutorów dwutlenku węgla, łatwych w instalacji i obsłudze (zob. ilustracja).
W pojemnikach o dużej pojemności proces ten, mimo że jest dosyć finezyjny i wymaga względnie nowoczesnego sprzętu sterowanego elektronicznie, jest często używany przez zagorzałych akwarystów, w akwariach o bujnej roślinności, typu holenderskiego lub japońskiego.
- Utleniacze (reakcje chemiczne zachodzące z udziałem wody utlenionej)
W sklepach akwarystycznych można kupić systemy chemicznego natleniania działające na bazie wody utlenionej (roztwór nadtlenku wodoru). Urządzeń tych nie trzeba podłączać do prądu, są bezgłośne i funkcjonują na bazie rezerw nadtlenku wodoru (H2O2), aktywowanego przez jeden lub kilka katalizatorów, w zależności od potrzeby.
Mimo tego, że urządzenia te nie są zbyt proste w obsłudze, mogą być wykorzystywane w specyficznych akwariach nieposiadających żadnego źródła zasilania elektrycznego lub bez możliwości mieszania cząsteczek wody i powietrza (na przykład zamknięte akwarium stołowe).
Do dzieła!
Natlenianie akwarium wbrew pozorom nie jest zagadnieniem prostym. Zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża ilość tlenu stanowi niebezpieczeństwo dla ryb. Po rozpoczęciu procesu natleniania bacznie obserwuj zachowanie zwierząt: to, czy nie podpływają bliżej powierzchni wody, czy mają dobry apetyt, czy nie wykonują nietypowych ruchów. W zależności od obserwacji odpowiednio koryguj siłę natleniania i ciesz się harmonijnym rozwojem swojego zbiornika!
